De Kromme Rijn is een rivier in het zuiden van de provincie Utrecht en stroomt van Wijk bij Duurstede naar de stad Utrecht. De rivier is ongeveer 26 kilometer lang en was vroeger de hoofdroute van de grote Europese rivier De Rijn.

Bij Wijk bij Duurstede splitst de Rijn zich weer op. In dit middengedeelte van de delta gaat de  Nederrijn over in de Lek.  De officiële scheiding Nederrijn en Lek staat in Wijk bij Duurstede duidelijk gekenmerkt. Ook loopt er vanaf dit punt een wandelpad naar de rivier. De Lek, dit is dus volledig de voortzetting van de Nederrijn.

Op 10 mei 2024 wandelen we door de uiterwaarden van Amerongen. Dat hadden we in November 2020 al willen doen tijdens onze Trekvogelplad wandeling. Helaas waren de uiterwaarden toen gesloten. Maar nu zijn ze open, dus een mooie kans om de Amerongse Bovenpolder te verkennen. Het weer is prachting. Zonnig en rond de 19-20 graden. Eindelijk, want het weer is nog niet te best geweest.   

De blauwe kamer is een natuurgebied dat gevoed wordt door het water van de Nederrijn.  Het is een beschermd rivieroeverreservaat langs de Rijn tussen Rhenen en Wageningen.  Deze wandeling is een aaneenschakeling van hoogtepunten: de weidse uiterwaarden van de Nederrijn, natuurgebied de Blauwe Kamer en de Grebbeberg. We starten in Rhenen.

Het tweede deel van het Nederrijnsepad wandelen wij op zondag 21 april.  We wandelen vanaf Driel via de pont naar Heveadorp, dan door naar Kasteel Doorwerth om via de A50 brug terug te wandelen naar Driel.

Wandelen door het mooie open rivierlandschap van de Nederrijn tussen Lexkesveer en Driel in de mooie buitengebieden van de gemeenten Overbetuwe, Renkum en Wageningen. Dit is wandelen door uiterwaarden, langs dijken, over stuwwallen, langs steenfabrieken, een kasteel, een stuw en varend naar de overkant. Een extra lang Klompenpad (XL) langs het stroomgebied van de Rijn. Dat mogen we niet missen. Maar omdat het een wandeling is met 27 Kilometer, splitsen we deze wandeling in twee delen.

We maken op 12 november 2023 een bijzondere wandeling in de uiterwaarden van de Nederrijn bij Arnhem. Bijna onvoorstelbaar dat je op zo korte loopafstand van het station en het drukke centrum van Arnhem in een groene oase langs de rivier belandt. Nog gekker: Vanaf de Rijnkade ontelbare keren gekeken naar de overkant van de Rijn, maar nooit bezocht. Via de Nelson Mandlea brug regelmatig de uiterwaarden in gekeken, maar geen idee hoe dit eruit zag. Laat staan, dat we gedacht hebben om er eens  te wandelen, daar aan de overkant van de rivier en/of de uiterwaarden.

Begin september, een fantastisch wandeling bij Arnhem. Arnhem bezit de luxe van twee prachtige rivieren: De IJssel en De Rijn. Fantastisch om de vele punten van herkenning. Daar waar we met de auto vaak voorbij scheuren in een hoog tempo, wandelen we nu rustig in de zon. In de verte scheuren de auto's voorbij.  Wij genieten van het water, de natuur en de omgeving.

Vanuit het mooie en rustige Oud-Zevenaar wandelen we op 23 augustus over kilometerslange graspaden en zomerdijken  langs graslanden, akkers, door en langs bosjes   door de uiterwaarden van de Oude Rijn.  Het is heel warm.

Maandagavond 21 augustus, na een warme dag, gaan we richting het dorp Loo. Het dorp Loo ligt aan de Nederrijn. We parkeren in het dorp. Er is kermis in het dorp. Het oogt allemaal erg gezellig bij  het gebouw van de Schutterij en zalencentrum Berentsen.

Op zondagavond 20 augustus trekken we vanuit Aerdt richting het Pannerdensch kanaal. Het is zonnig en warm weer. Aerdt is op de zondagavond al in rust. Weinig mensen, het is stil op de straat. We wandelen door het weiland richting Pannerden. Op gepaste afstand zien we de kerk van Aerdt langzaam verdwijnen aan de horizon. Pannerden is het eerste rustpunt. Bij de plaatselijke cafetaria is het druk. 

Tot aan de Rijndelta in Nederland is het stroomgebied van de Rijn duidelijk.  Vanaf deze Rijndelta is het onduidelijk welke rivieren zelfstandig in zee uitkomen, of nog in de delta afvloeien en een zijrivier zijn.

Augustus 2023,  de laatste week van juli en de eerste weken van augustus 2023 lijken wel herfst. Veel regen, erg veel regen. Dat zijn we niet meer gewend in Nederland. De zomermaanden zijn warm en droog de laatste jaren. Donderdag 10 augustus is weer eens een warme en vooral zonnige dag. Die avond besluiten we te gaan wandelen naar de Pannerdensche kop. Het beginpunt van de Rijndelta.

Vroeger leerde je op school dat de Rijn bij Lobith ons land binnen komt. Maar dat klopt niet (meer). Ooit was het wel zo, maar omdat in de loop der tijd de stroom van de Rijn is veranderd en de grens is verlegd, komt de Rijn sinds 1817 ons land binnen bij het plaatsje Spijk. Het toponiem Spijk komt voor op diverse plaatsen in Nederland. Het woord duidt op een landtong. Een landtong is een in water uitlopende strook land. En , Lobith ligt allang niet meer aan de Rijn.  

Basel ligt aan de Rijnknie: Dit is de plek waar de Rijn  zijn stroomrichting van westelijk naar noordelijk verandert. Het is ook de plek waar de Rijn Zwitserland na 376 kilometer verlaat.  Bovendien is vanaf Basel/Rheinfelden tot aan de monding in de Noordzee bij Rotterdam over ca. 800 km waterbouwkundige maatregelen uitgevoerd om de Rijn bevaarbaar te maken voor grote (vracht) schepen.

Vanaf Schaffhausen rijden we naar Basel. We zullen enkele hotspots bezoeken tijdens deze rit.

De Rheinfall, legende, middeleeuws burchtplein en spectaculair natuurschouwspel. De grootste (rijkst aan water) waterval van Europa. De Rheinfall  kun je fantastisch vanuit  alle kanten beleven. Dat is wat wij gedaan hebben.

Eeuwenlang was de route vanaf Konstanz en de Hochrhein de belangrijkste waterweg van Zwitserland. Tegenwoordig volgt de ViaRhenana je van Konstanz via Schaffhausen naar Basel door een grote verscheidenheid aan door water gevormde landschappen.

Konstanz is de grootste stad aan de Bodensee en tegelijkertijd deenige Duitse gemeente aan de zuidelijke oevervan het meer. De goed bewaard gebleven historische binnenstad grenst direct aan Zwitserland, aan de Bodensee en aan de Rijn.

De Konstanz-promenade aan het water is omgetoverd tot een bijna drie kilometer lang zomers openluchtpodium. Muziekbands, singer-songwriters, acrobaten en dansers, waterskiërs en vuurartiesten vermaken het publiek.  Samen met ons bezochten  zo'n 35.000 tot 40.000 bezoekers het Konstanz Seenachtfest.

De misschien wel tweehonderd meter lange oeverpromenade is de toeristische aanblik van Meersburg. Daarachter passen nog net twee rijen huizen; de rest van het stadje ligt op de berg erachter. Huizen met daken van leitjes in rode en gele kleurschakeringen, met twee verdiepingen, vakwerk en trapgevels. 

Via loopbruggen over het water van de Bodensee bereiken wij dorpen uit de steen- en bronstijd,  De zgn. paalwoningen. De term paalwoningen wordt gebruikt voor archeologische resten van woningen in een vochtige omgeving. Aan het Bodenmeer bevinden zich de overblijfselen van prehistorische nederzettingen die ooit op palen in het ondiepe water stonden. En nu nog steeds op de bodem van het meer. 

Wat is de relatie tussen de Zeppelin & de Bodensee? Wij wisten het niet.....maar het werd een prachtige ervaring.

Klik hier om een tekst te typen.

De oude binnenstad van Lindau ligt op een bijna 70 ha grooteiland in de Bodensee. Door de eeuwenoude gebouwen,drukke pleinen en schilderachtige steegjes ademt de stad de typische Bodenseeflair. Achter de wereldberoemde havenmond met Beierse leeuw en witte vuurtoren ligt een indrukwekkend panorama op de Alpen en de Bodensee. Langs de oeverpromenade, die beschouwd wordt als de mooiste aan de Bodensee, kun je vanaf een van de vele terrasjes genieten van het reilen en zeilen in de haven.

Bregenz is de enige snipper Oostenrijk aan de Rijn.

Voor- en Achter-Rijn vloeien bij Reichenau (zie 8. Hanbrug Rijnkloof) samen en vormen de Alpenrijn die tot aan het Bodenmeer het 10 km brede voormalige gletsjerdal (Rijndal) zijn. Met prachtig zicht vanuit Liechtenstein op dit Rijndal (zie 9. Liechtenstein het beloofde uitzicht). De Alpenrijn (jonge kanaal) mondt bij Bregenz in Oostenrijk uit in de Bodenmeer.

Op zondagochtend vroeg uit de veren. Op naar Liechtenstein, of  preciezer op weg naar de Triesenberg. Vanaf de Triesenberg moet je een prachtig uitzicht hebben over de Rijn. En nog wat preciezer.....vanaf Masescha Bergherberg heb je op 1.150 meter het mooiste zicht op de Rijn. Dit mooie uitzicht wordt door iedereen beloofd. Dus dat mag niet ontbreken op onze reis. Bovenedien bij Masescha Bergherberg hebben ze heerlijke appeltaart. De beste appeltaart volgens info op internet.

Een rondwandeling door de laatste (kilo)meters van de Rijnkloof.  Het weer is anders dan de afgelopen dagen. Het heeft geregend (de avond voor de wandeling). De zon zit achter de wolken. De wolken hangen relatief laag in het landschap. Een andere sfeer dan de voorgaande dagen. Maar het wandelweer is goed.

Vandaag wandelen door de kloof van Valendas naar Versam. Misschien wel het meest indrukwekkende deel van de Rijnkloof.  De   terugreis met de Rhätische Bahn,   een belevenis op zich.

De Rijnkloof bij Flims is een van de mooiste en meest afwisselende landschappen van de Alpen. In het begin van de wandeling lopen we door een uitgestrekt bosgebied. Klimmen en dalen, zo gaat het op de eerste kilomters. Ondanks de warmte en de zon, is het lekker koel in het bos. Vlinders komen we volop tegen op dit eerste stuk van de wandeling. Dat Zwitsers  verknocht zijn aan hun folklore  houtsnijder wordt ook wel duidelijk op deze wandeling. 

10.000 jaar geleden stortten vele miljoenen kubieke meters rotsen het dal in - de lawine van Flims. Hierbij ontstond de Ruinaulta, een canyonachtige kloof in het Voor-Rijndal. Ruinaulta is de naam waarmee de Romaanse lokale bevolking de Vorderrhein kloven aanduidt, het betekent zoiets als hooggelegen puinhoop. En inderdaad bestaan deze bizarre, witachtige rotsformaties uit gesteente van een rotslawine uit de oertijd, na terugtrekking van de gletsjer uit de ijstijd die de Rijn bij Flims opstuwde. Zo is een betoverend natuurparadijs ontstaan bezaaid met mysterieuze meren in een alpenbos, zeldzame planten en voortplantingsgebieden van bedreigde vogelsoorten. Nog dieper in de kloven gaat het landschap over van lichte zandbanken naar woeste stroomversnellingen.  Dit maakt van de Rijnkloof een topbestemming voor ons als wandelaars en natuurliefhebbers. De Ruinaulta wordt gerekend tot de fraaiste en meest veelzijdige landschappen in de Alpen.

De rivier stroomt vanaf de bron bij de Oberalppas  in oostelijke richting, passeert Disentis en doorloopt het dal Surselva tot de plaats Ilanz, waarna de rivier door de dertienkilometer lange Rijnkloof (Rheinschlucht of Ruinaulta) stroomt met wanden tot 400 meter hoog.

Het is opvallend hoeveel kapellen er zijn gebouwd in de omgeving van Surselva (het dal van de Vorderrhein).  Ieder gemeenschap heeft zijn eigen kapel. Kleine kapellen, geen grote kerken zoals wij die kennen. Eenvoudige kapellen. Maar eenmaal binnen de oude muren, hebben de kapellen een rijke aankleding. Mooi wandschilderingen, altaren en veel uitingen van goud. Goud gevonden in de Rijn. 

Disentis/Mustér, gelegen op 1143m, ligt tussen de toppen van het Rijndal  op de kruising van twee belangrijke alpine wegen, de Oberalppass en Lukmanierpass.  Disentis is een een bijzonder fraai dorpje met een opvallend mooie witte kerktoren. Een gezellige plek om doorheen te wandelen, wat te drinken en te eten. 

Op zoek naar de bron van de Rijn.........De Lai da Tuma / Tomameer. ​​De 1230 kilometer lange reis van de Rijn begint  bij de Rijnbron. Veel van wat hier gebeurt, heeft invloed op de loop van de rivier. Voordat we bij de bron zijn, moeten we met de auto de De Oberalppas  over. De Oberalppass  is de verbinding tussen Disentis  en Andermatt (Gotthard tunnel). Even het betere bochtenwerk met de auto.