Het Hanzepad: De Hanzesteden in de IJsselvalei
Het Hanzepad slingert van Doesburg naar Kampen door het schilderachtige IJsselvalei. We gaan de historisch hanzesteden bezoeken, maar zullen ook wandelen langs en door de natuurlijke pracht van de uiterwaarden en landgoederen.
Rotterdam en Amsterdam mochten tijdens de middeleeuwen nog kleine dorpjes zijn, de Hanzesteden in het oosten van Nederland hadden zich al ontwikkeld tot machtige handelscentra. Een van de oorzaken: het krachtige Hanzenetwerk. Via dit netwerk werkten vierhonderd jaar lang zo’n 200 Hanzesteden samen. De Hanzesteden maakten deel uit van een club van steden die voor vrije uitwisseling van goederen stond. Het Hanzenetwerk wist door het bundelen van haar belangen gunstige privileges te werven. Door samen te werken konden ze goedkoper werken en in elkaars gezelschap veiliger reizen. De handelsstroom bestond uit artikelen als zout, vis, granen, hout, bier, wijn, laken, bijenwas en pelzen. Deze artikelen werden vooral vervoerd over zee met de eerste vrachtschepen van de middeleeuwen: de Kogges. De welvaart uitte zich in imposante nieuwe bouwwerken, sierlijke koopmanshuizen en indrukwekkende handelskantoren. De van oorsprong kleine nederzettingen groeiden uit tot machtige steden met imponerende stadsmuren en dito poorten. Alleen al in Nederland zijn 22 Hanzesteden, maar ook in landen als Duitsland, België, Polen en Noorwegen was het Hanzenetwerk een bekend fenomeen. Het overgrote deel van de Hanzesteden is gesitueerd in het oosten van Nederland, voornamelijk langs het water.
De IJssel is onlosmakelijk verbonden met de Hanzesteden. De IJssel was de kotste weg naar de open zee, de Zuiderzee. De IJssel wordt gebruikt voor de aan- en afvoer van goederen. Een paar eeuwen bruist en borrelt het op en langs de IJssel.
De IJssel - een aftakking van de Rijn - wordt wel Nederlands mooiste rivier genoemd. Vooral haar brede stroom, fraaie meanders en mooie oude Hanzesteden en kastelen langs de oevers worden geroemd. Wij zullen het gaan zien en ervaren.
De IJsselmond is de plek waar de IJssel zich noordwaarts van de Rijn aftakt. Dit is de IJsselkop bij Westervoort. Het lijkt er misschien op alsof de IJssel altijd al door het IJsseldal heeft gelopen, maar niets is minder waar. Rond het begin van de jaartelling stroomde er in het zuidelijke deel van het IJsseldal de Berkel. De Oude IJssel voegde zich daar ter hoogte van Doesburg bij. Samen stroomden ze bij Arnhem in de Rijn. Zutphen en Doesburg liggen dan ook op rivierduinen die vooral langs de Berkel en de Oude IJssel zijn ontstaan. In het noordelijke deel van de IJsselvallei stroomde een aantal beken in noordelijke richting, zoals de Schipbeek. De IJssel is uiteindelijk ontstaan als een doorbraak tussen beide bekenstelsels, vermoedelijk aan het begin van de 4e eeuw.
In 1421 is er een natuurramp. Een grote overstroming, met als gevolg dat de Waal de zee sneller bereikt. Het verval van de IJssel treedt in. Zeker als de rivier veel last krijgt van verzanding. Soms is varen niet meer mogelijk op delen van de IJssel.
De IJssel is een van onderdeel van onze Rijnreis.
We starten in September 2021 en voltooien de reis langs de IJssel in Augustus 2024.
Ijsselkop: Het begin van de IJssel (bij Westervoort)
De IJsselvalei: Het einde van de IJssel (bij Kampen)
Reactie plaatsen
Reacties