Celblok 46664

Robbeneiland staat voor vandaag op het programma. Robbeneiland is een van de laatste overblijfselen uit het apartheid regime dat jarenlang de realiteit was in Zuid-Afrika. Het eiland voor de kust van Kaapstad is vooral bekend als de gevangenis waar Nelson Mandela 18 jaar gevangen heeft gezeten.

De (bus)tour valt wat tegen, maar het bezoek aan de gevangenis is enorm indrukwekkend.
De tour valt tegen omdat je het eerste deel van ochtend in een bus zit.  Robbeneiland is geen klein eilandje is! Met een oppervlakte van vijf vierkante kilometer zou je er immers onnodig lang over doen om de gevangenis (en de andere bezienswaardigheden) te bereiken. Maarbij  veel  stops kun je weinig zien als je aan de verkeerde kant zit van de bus. Uitstappen kan ook niet. Erg teleurstellend. 
Het tweede deel van de tour is indrukwekkend om de gevangenis te zien en te beleven hoe mensen hier hebben geleefd.
Eind conclusies: Robbeneiland in Zuid-Afrika is echt één van de speciale en historische bezienswaardigheden in Kaapstad die je niet mag overslaan! 

Wij starten de dag met een boottocht vanaf V&A Waterfront  bij de Clock Tower in Kaapstad richting Robbeneiland. We hebben geluk, het weer is zonnig. Dat betekent: Genieten van de mooie skyline op Kaapstad met zicht op de Tafelberg, Devil’s Peak, Lion’s Head en Signal Hill. Hoewel het zonnig is, is de zee kan soms wild en dat kunnen wij wel merken op de boot. De tocht duurt zo'n 30 - 45 minuten.

v.l.n.r: Devil's Peak, Tafelberg, Signal Hill en Lion's Head

Het Cape Town Stadion

Eenmaal aangekomen op het eiland, worden we in de bussen gezet. In de bus krijgen wij een rondleiding over het eiland.
Hoewel de busrit niet prettig is, wordt het verhaal over de geschiedenis van Robbeneiland prachtig gebracht. De man die dit vertelt was een naaste medewerker van Nelson Mandela. Hij vertelt het verhaal van de geschiedenis  van Robbeneiland zeer goed. Aan de hand van alle nationaliteiten aanwezig in de bus, laat hij zien dat vele landen een connectie hebben met Robbeneiland.  Ook Nederlland. De Nederlandse kolonisten waren in de 17e eeuw op het eiland. Zij hebben het eiland vernoemd naar de robben (zeehonden) die er leefden. Vanaf dat moment kreeg het eiland de naam Robbeneiland.
In die tijd werd het eiland gebruikt als verbanningsoord voor mensen met lepra en ‘ gekken’. Vanaf 1806 tot aan 1996 was Robbeneiland een gevangenis. Deze gevangenis werd al snel een beruchte plek vanwege de heftige omstandigheden. In 1959 werd Robbeneiland een politieke gevangenis. Mensen die zich verzetten tegen het apartheidsregime in Zuid-Afrika werden op Robbeneiland gevangen genomen. Robbeneiland werd hiervoor gekozen vanwege de afgelegen ligging en de strenge bewaking. In 1990, met het begin van de afschaffing van de apartheid, werden de politieke gevangenen vrij gelaten. In 1996 werd Robbeneiland gesloten als gevangenis. Een jaar na sluiting werd het geopend voor publiek. In 1990 werd Robbeneiland onderdeel van de UNESCO-werelderfgoedlijst.

De man vertelt het verhaal van Robert Sobukwe. Aangrijpend! Robert Mangaliso Sobukwe werd in 1924 geboren als jongste van zes kinderen (dat komt mij bekend voor!) van ouders uit de arbeidersklasse. Hij was academicus, advocaat, lyrisch schrijver en overtuigend spreker. Een tijdlang werd Sobukwe door de apartheidsautoriteiten als gevaarlijker beschouwd dan leiders als Nelson Mandela.
In 1960 speelde Sobukwe als voorzitter van het nieuw opgerichte PAC een belangrijke rol bij het organiseren van protesten tegen de paswetten. De “dompas” (letterlijk: domme pas) was een document dat alle zwarte Zuid-Afrikanen bij zich moesten dragen om toegang te krijgen tot de steden van Zuid-Afrika tijdens de apartheid – plaatsen waar velen hun hele leven hadden gewoond.
Onder leiding van Robert Sobukwe werd een kilometers lange protestmars georganiseerd tegen deze pas. Dit voorbeeld werd gevolgd in andere steden in Zuid-Afrika. Zo ook in Sharpeville. Toen vijfduizend vreedzame demonstranten het plaatselijke politiebureau naderde, opende de politie het vuur. Er werden 69 mensen gedood en meer dan 200 gewond, velen van hen werden in de rug geschoten. Het bloedbad van Sharpeville, zoals het bekend kwam te staan, was een keerpunt in de geschiedenis van Zuid-Afrika. Het haalde wereldwijd de krantenkoppen en zorgde voor een sterke internationale druk op de apartheidsstaat. De regering in Zuid-Afrika realiseerde zich vanaf dat moment dat de zwarte bevolking  bereid was om te sterven voor vrijheid.

Ook stopt de bus bij de kalkgroeve waar de gevangenen van Robbeneiland gedwongen werden om zwaar werk te doen. Bovendien kregen de gevangen geen zonnebril tegen de felle zon. Hierdoor werd op deze plek het gezichtsvermogen van Nelson Mandela’s ernstig beschadigd. Het werk in de kalkgroeve was nergens voor nodig . De stenen werden alleen op het eiland gebruikt om wegen aan te leggen (in plaats van betonnen straten) en hadden dus als enige doel om het werk van de gevangenen nog zwaarder te maken.

Na de bustour gaan we naar de grote cellencomplex op het eiland. Een gids neemt ons mee in het cellencomplex. De gids is een ex-gevangene van Robbeneiland.  De gids vertelde wat hij heeft meegemaakt, wat er aan rassenverschil werd beleefd. Levensechte beschrijvingen en tal van kippenvel momentjes. Indrukwekkend!

In de begin jaren waren er geen bedden voor de gevangen. Ze sliepen op een matje op de grond.

Op onderstaande foto een boom  die op binnenplaats van de gevangenis staat. Dit is de plek waar  Nelson Mandela zijn brieven in de grond had bewaard, die later door iemand anders werd gesmokkeld naar buiten. Deze brieven werden later het boek van Nelson Mandela 'brieven uit de gevangenis' .

 Op het laatst komen we aan bij Celblok 46664. Achttien jaar lang zat Nelson Mandela  hier vast. Achttien jaar lang bleef hij respectvol tegenover zijn pestende bewakers. Door zijn bijzondere gedrag, kon hij gelukkig ook veel van de wachters tot inkeer doen komen, waardoor zijn levensomstandigheden  beter werden.

Na het bezoek van celblok 46664 verlaten we het eiland. Terug op de boot op weg naar onze eigen vrijheid. 's Avonds drinken we nog maar een Zuid-Afrikaans wijntje om onze vrijheid te vieren.